De Zaanse industrie in de jaren 50

Een positief beeld
Tot de oliecrisis van 1973 domineerde de maakindustrie Nederland. Een belangrijk industrieel centrum was de Zaanstreek. De Zaanse industrie die aan het begin van de 17de eeuw begon met oliemolens, zaagmolens en papiermolens, heeft zich steeds weer aangepast aan nieuwe tijden met nieuwe technische mogelijkheden. In de periode die liep van de wederopbouw na de tweede wereldoorlog tot de vorming van de welvaartsstaat groeiden de meeste Zaanse bedrijven. Er werd geëxporteerd naar alle werelddelen. Twintig jaar later waren vele bekende bedrijven verdwenen of opgekocht door buitenlandse multinationals. In die sterke groeiperiode van wederopbouw tot welvaartsstaat was Peter actief als fotograaf in veel Zaanse bedrijven. Zijn werk werd gebruikt voor reclame, communicatie, documentatie en verpakkingsmateriaal. Zonder het toen te weten, legde hij het hoogtepunt van de maakindustrie in de Zaanstreek vast. Achteraf heeft zijn werk grote documentaire waarde. Omdat marketing en reclame in die tijd sterk werden beïnvloed door voorbeelden uit de Verenigde Staten, was het ook een pionierstijd. Voor de tweede wereldoorlog speelde de fotografie nauwelijks een rol in de reclame. Dat ging na de oorlog snel veranderen. Bedrijfscommunicatie was ook een nieuwe activiteit die was overgenomen van de Amerikanen. Opvallend is dat Peter veel mensen aan het werk heeft gefotografeerd. In veel fabrieken was nog beperkt sprake van mechanisering en automatisering. Hoewel hier en daar al de oprukkende besturingsmachines zijn te zien, was spierkracht onmisbaar in de fabrieken. De geschoolde arbeider aan het werk is een bijzonder tijdsbeeld. Dat geldt ook voor de interieurfoto’s die ten behoeve van reclame werden gemaakt. Eind 2013 komt er in het Zaans Museum een tentoonstelling die aan het Zaanse werk van Peter is gewijd. Ter gelegenheid van de tentoonstelling zal bij Uitgeverij Noord-Holland een publicatie over het werk van Peter verschijnen. Dit boekje is een voorstudie voor die tentoonstelling.

Jur Kingma